Đền Cửa Ông Quảng Ninh, một trong những ngôi đền đẹp nhất Việt Nam

Đền Cửa Ông thuộc thành phố Cẩm Phả, là một trong những địa điểm tâm linh nổi tiếng nhất của tỉnh Quảng Ninh. Chùa đã được xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt từ năm 2017.

Đền Cửa Ông Quảng Ninh, một trong những ngôi đền đẹp nhất Việt Nam

Lịch sử đền Cửa Ông

Đền Cửa Ông Tọa lạc trên ngọn đồi cao gần 100m, nhìn ra vịnh Bái Tử Long, là một trong những di tích lịch sử văn hóa thời Trần, nơi thờ Hưng Nhượng Vương Trần Quốc Tảng, người có công đánh chiếm vùng Đông Bắc, đẩy lùi quân xâm lược. Chiến lược Nguyên Mông thế kỷ 13.

Đền còn là nơi thờ gia tiên của Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn và các tướng tài thời Trần: Yết Kiêu, Dã Tượng, Trần Khánh Dư, Phạm Ngũ Lão…

Địa hình ở đền Cửa Ông là một dải thung lũng hẹp chạy dọc theo đường 18, nằm giữa hai dãy núi cao. Trước đây, đường đi qua Cửa Ông là con đường duy nhất lên vùng biên giới Đông Bắc. Cửa Ông được ví như yết hầu nối giữa vùng đồi núi trập trùng phía Đông với vùng mỏ trù phú và miền Tây rộng lớn.

Các cuộc chinh phạt phương Bắc, hay các triều đại phong kiến ​​đưa quân ra vùng biên ải Đông Bắc đều đi qua Cửa Ông. Vì vậy đã có quân đồn trú tại đây để phòng thủ. Phía nam Cửa Ông là vịnh Bái Tử Long, một vùng biển trù phú tạo cho nơi đây lợi thế cảng biển.

Với vị trí, địa thế thuận lợi để xây dựng cảng biển, từ xa xưa, nơi đây đã là bến đò giao thương từ châu thổ sông Hồng với Đông Bắc Việt Nam và Đông Nam Trung Quốc. Bến Cửa Ông lúc bấy giờ có tên là Cửa Sứt.

Đền Cửa Ông Nó không chỉ có giá trị lịch sử to lớn mà còn có giá trị nghệ thuật và văn hóa sâu sắc. Toàn bộ khu chùa được bố trí trên những quả đồi thấp, đan xen dưới những bóng cây cổ thụ tạo nên một khung cảnh trầm mặc, trang nghiêm.

Ngôi chùa được xây dựng bằng: đá đúc, gạch Bát Tràng, vữa mật mía, nền gạch bằng đất sét nung, mái ngói đất nung… Trang trí theo các tích: Long, Ly, Quy, Phượng. Nội thất trong chùa được đóng bằng các loại gỗ bền và đẹp: đinh, lim, cẩm lai, gụ. Bộ khung của ngôi nhà được xây dựng theo các quy cách: vì kèo, cầu, đường, cột… trên đó đắp các phù điêu, bức bạt, câu đối… và các hoa văn được sơn, thếp vàng.

Du khách đến khu di tích đền sẽ tham quan 3 khu vực chính: Đền Hạ, Đền Trung và Đền Thượng, phân bố ở ba địa điểm khác nhau. Đền Hạ nằm bên dưới thờ Mẫu; Đền Thượng bao gồm chính điện thờ Trần Quốc Tảng, đền Quan Châu, đền Quan Chánh…

Hiện nay, chùa còn lưu giữ được 34 pho tượng lớn nhỏ được các nghệ nhân tạc rất công phu, với tư thế ngồi trên ngai, khám, long đình rất cân đối, có giá trị nghệ thuật cao.

Lễ hội đền Cửa Ông

Lễ hội đền Cửa Ông được tổ chức vào 2 dịp là mùng 3, 4 tháng 2 và mùng 3, 4 tháng 8 âm lịch hàng năm. Lễ hội có hai phần, phần lễ và phần hội. Phần lễ gồm nghi thức khai hội đền tại đền Thượng. Sau đó, diễn ra lễ dâng hương xin rước Đức Ông từ 6h đến 18h30 tại Đền Thượng.

Phần hội chính là nghi thức rước Đức Ông và các vị thần hành khiển về nơi tôn nghiêm. Phần hội bao gồm các chương trình nghệ thuật và các trò chơi dân gian nổi tiếng trong vùng.

Các hoạt động trong lễ hội đền Cửa Ông sẽ tái hiện lại lịch sử và công lao to lớn của các bậc cha ông dựng nước, có công với nước, với dân. Đây cũng là dịp thể hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, khơi dậy lòng tự hào dân tộc trong mỗi người.

Bên cạnh đó, lễ hội còn là dịp để quảng bá những giá trị tiêu biểu của khu di tích quốc gia đặc biệt đền Cửa Ông. Đồng thời, sự kiện này góp phần quan trọng góp phần phục hồi và thu hút khách du lịch đến với thành phố Cẩm Phả nói riêng và tỉnh Quảng Ninh nói chung.