Quảng Bình quan – Di tích lịch sử tiêu biểu của vùng đất Quảng Bình

Quảng Bình Quan là một trong ba cửa thành Trấn Ninh kéo dài từ chân núi Đầu Mâu đến cửa biển Nhật Lệ. Ngày nay, đây là một di tích lịch sử văn hóa còn sót lại sau cuộc chiến tranh giữa Trịnh và Nguyễn.

Quảng Bình Quan – Di tích lịch sử tiêu biểu của vùng đất Quảng Bình

Trấn Ninh Lũy là hệ thống thành lũy quân sự dài 30km do Đào Duy Từ thiết kế và xây dựng vào năm 1631. Hệ thống thành lũy được tính toán chi tiết, kỹ lưỡng, xây dựng rất kiên cố, vững chắc để giúp chúa. Nguyễn chống lại sự tấn công của Chúa Trịnh ở Đàng Ngoài. Nhờ vậy mà trong nửa thế kỷ (1627 – 1672) diễn ra cuộc chiến tranh Trịnh – Nguyễn, thành Trấn Ninh đã chặn đứng nhiều cuộc tấn công, trong đó có 7 trận quy mô lớn.

Năm 1825, sau khi lên ngôi, vua Minh Mạng rất quan tâm đến các di tích lịch sử văn hóa. Ông đã khôi phục các mục xuống cấp của Quảng Bình Quân và xây thêm tháp canh phía trên cổng, làm cho cổng lấy lại vẻ uy nghiêm xưa kia. Đặc biệt, các vua triều Nguyễn còn cho phép đúc tượng Quảng Bình Quân Vào Nghi Đình trong Tử Cấm Thành.

Trước Cách mạng Tháng Tám, mặt trận Quảng Bình Quân Ngoài ra còn có một con hào bao quanh nó và một cây cầu vòm bằng gạch bắc qua con hào. Trong cuộc kháng chiến chống Pháp, Quảng Bình Quan là nơi ghi dấu nhiều sự kiện lịch sử quan trọng của tỉnh Quảng Bình. Đêm 22 và rạng sáng 23-8-1945, quần chúng tập trung ở Quảng Bình Quan kéo vào nội thành cướp chính quyền.

Cũng tại Quảng Bình Quan, thực dân Pháp đã xử tử nhiều lính cộng sản nhằm uy hiếp nhân dân ta và dùng vọng lâu ở đây làm lan can điều khiển giao thông. Năm 1954, trước khi bộ đội rút khỏi thị xã Đồng Hới, chúng đã cho nổ mìn phá sập cầu vòm và cửa ải Quảng Bình Quan.

Sau đó, trong cuộc chiến tranh phá hoại của Mỹ, với âm mưu đưa miền Bắc trở về thời kỳ đồ đá, đế quốc Mỹ đã mở nhiều chiến dịch đánh phá Đồng Hới bằng không quân, hải quân… bị đánh phá nặng nề. Chiến tranh kết thúc, nhiều công trình được đầu tư, tôn tạo, trong đó có Quảng Bình Quan.

Năm 1992, Quảng Bình Quan được xếp hạng Di tích Quốc gia. Đến nay, Quảng Bình Quan đã trở thành địa chỉ thu hút đông đảo du khách đến tham quan bởi bề dày lịch sử hàng thế kỷ và những câu chuyện khó quên về tinh thần kiên cường bất khuất của quân và dân ta.