Chùa Nhất Trụ – Ngôi chùa cổ gắn với kinh thành Hoa Lư xưa

Chùa Nhất Trụ là một ngôi chùa cổ nằm trong quần thể khu di tích cố đô Hoa Lư, chùa còn lưu giữ nhiều cổ vật gắn liền với lịch sử cố đô, trong đó nổi bật nhất là cột kinh Phật bằng đá vô cùng độc đáo.

Chùa Nhất Trụ – Ngôi chùa cổ kính gắn liền với cố đô Hoa Lư

“Tràng An danh lam thắng cảnh kinh thành

Nhất Trụ nổi tiếng với xá lợi Phật”.

Chùa Nhất Trụ Tọa lạc tại xã Trường Yên, huyện Hoa Lư là một ngôi chùa cổ có kiến ​​trúc độc đáo, nằm cách đền thờ vua Lê Đại Hành khoảng 100m. Với những giá trị lịch sử, văn hóa đặc sắc, chùa đã được công nhận là di tích cấp quốc gia.

Chùa được xây dựng vào năm 995, vua Lê Đại Hành cho xây dựng chùa theo kiểu chữ Đinh, bao gồm cột kinh, chánh điện, nhà tổ, phòng khách, nhà ăn, tháp… có tên là Nhất Trụ vì trước chùa có một cột đá cao. hơn 3m, trên khắc lạc khoản, kệ, kinh, dòng chữ “Đệ tử Thăng Bình đế tả đạo” (“Thăng Bình đế” tức vua Lê Hoàn).

Chùa Nhất Trụ Là nơi tu hành và gặp gỡ của các nhà sư như Pháp Thuận, Khuông Việt, Vạn Hạnh. Trải qua các thời kỳ lịch sử, trước những thử thách của thiên nhiên, bom đạn và chiến tranh, ngôi chùa ngày nay vẫn trường tồn với thời gian.

Trong thời kỳ chống Pháp, chùa là nơi tiếp đón, bảo vệ cán bộ và là nơi cất giấu tài liệu, vũ khí, đạn dược của quân đội ta. Chùa còn là nơi đặt trụ sở hành chính của UBND xã Gia Tường (tên cũ là xã Trường Yên) và là nơi chứa lương thực, nơi hội họp trong thời chống Mỹ.

Chùa tọa lạc trên diện tích hơn 3000 mét vuông. Sau khi trùng tu, tôn tạo, đến nay Chùa Nhất Trụ có không gian nghệ thuật độc đáo với lối kiến ​​trúc thiên về kiến ​​trúc gỗ. Trong điện thờ Mẫu, Thánh Hiền, Đức Ông và 3 pho tượng Tam Thế, tượng A Di Đà…

Trải qua hơn nghìn năm, cột kinh Phật trước chùa vẫn nguyên vẹn như xưa. Cột đá, cao 4,16m; nặng 4,5 tấn, thân cột hình bát giác, đỉnh là búp sen đang nhú, 8 cạnh của thân cột có chức năng như một cuốn kinh. Cột kinh gồm 6 phần: đá vuông, đế tròn, thân bát giác, thớt bát giác, 8 cánh và đỉnh bầu là 6 bộ phận được ghép với nhau bằng mộng và chiêng tròn.

Không chỉ có giá trị về mặt kiến ​​trúc, kinh Phật còn là hiện vật độc bản có giá trị lớn về văn hóa, lịch sử. Ước tính có khoảng 2.500 từ trong thánh thư. Hiện nay, phần chữ Hán ở nửa dưới của cột không còn nguyên vẹn. Dòng chữ phía trên cột cũng không đầy đủ, có chỗ loang lổ rõ ràng.

Năm 973, Nam Việt vương Đinh Liễn, con vua Đinh Tiên Hoàng, cho dựng ở Hoa Lư 100 cột đá kinh Phật, có khắc kinh Đà-lan-ni. Từ đây, nó hình thành một cột kinh trong văn hóa Việt Nam. Kinh Pháp Hoa là biểu tượng của Pháp trong Tam Bảo của Đức Phật. Kể từ đây, người Việt có truyền thống dựng kinh trước điện thờ Phật.

Hàng năm, vào ngày 15 tháng Giêng âm lịch, chùa thường tổ chức lễ đưa thuyền rồng, đây là lễ cúng Phật cầu quốc thái dân an. Vào ngày mùng 8 tháng 4 âm lịch, tại chùa có lễ lập hè, cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt.

Ngày nay, chùa là nơi sinh hoạt văn hóa, tâm linh, tín ngưỡng của du khách thập phương. Năm 1992, khu di tích được đầu tư trùng tu và quy hoạch tổng thể để bảo vệ, gìn giữ cho các thế hệ sau.