Chùa Keo Thái Bình – Kiến trúc xa xưa còn nguyên vẹn đến nay

Chùa Keo tên chữ là Thần Quang Tự, tọa lạc bên bờ sông Thái Bình, thuộc địa phận làng Keo, nay là xã Duy Nhất, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình. Đây là một trong số ít những ngôi chùa cổ ở Việt Nam còn giữ được gần như nguyên vẹn kiến ​​trúc cổ xưa.

Chùa Keo Thái Bình – Kiến trúc cổ kính còn vẹn nguyên đến nay

Sở hữu, sở hữu hoặc nắm giữ thực chất là hai ngôi chùa song sinh nên để phân biệt, người ta gọi ngôi chùa ở Thái Bình là “Keo thượng”, phân biệt với “Keo hạ” ở Nam Định. Sở hữu, sở hữu hoặc nắm giữ Ngày nay, chùa được xây dựng từ thời vua Lê Trung Hưng năm 1632 theo lối kiến ​​trúc “nội công ngoại quốc” và tiêu biểu là tiền Phật hậu Thánh.

Khuôn viên chùa có diện tích hơn 41.500m2, gồm 16 tòa kiến ​​trúc với 116 gian xây dựng. Trong chùa có 3 hồ lớn gồm hồ giữa ngoại và nội, hai hồ phía sau hành lang Đông và Tây.

Từ mặt đê đi xuống là tam quan ngoại. Nối tiếp ao sen, hai bên tả hữu là hai cổng tò vò, ở giữa là tam quan nội. Qua tam quan là khu thờ Phật gồm chùa Ông Hổ, thiêu hương và chánh điện. Bên trong khu thờ Phật là khu thờ Thánh. Chính điện thờ thiền sư Không Lộ, một đại sư thời Lý.

Điểm nhấn của chùa là gác chuông 3 tầng uy nghi. Hai dãy hành lang Đông và Tây nối từ chùa Ông Hổ đến gác chuông, gồm hàng chục gian nhà, là nơi nghỉ chân của phật tử và du khách thập phương. Nếu tam giác ngoại tiếp là điểm đầu, gác chuông là điểm cuối thì hai điểm này nằm trên một đường thẳng tạo nên sự đối xứng của ngôi chùa.

Ngành kiến ​​​​trúc sở hữu, sở hữu, hoặc giữ được chia thành nhiều lớp đơn và kép với khoảng cách khác nhau. Chùa Việt Nam thường có cổng tam quan nhưng chùa Keo có hai cổng tam quan. Tam quan ngoại được nâng lên thành một ngôi nhà hoàn chỉnh ba gian hai chái, không cửa, không vách. Tam quan nội được thiết kế ba gian như một ngôi nhà có cửa.

Đặc biệt, bộ cửa của tam quan bên trong khi đóng lại tạo thành một tác phẩm chạm khắc gỗ độc đáo. Bức phù điêu mô tả “lưỡng long chầu nguyệt” với chạm khắc hình rồng và ngọn giáo vút lên, tái hiện phần nào lịch sử đất nước thời bấy giờ.

Tuy có kiến ​​trúc tiền Phật hậu Thánh nhưng khu thờ Thánh nằm độc lập với khu thờ Phật, được ngăn cách bởi nhà Giá Rỗi, chứng tỏ tầm quan trọng của Thiền sư Không Lộ đối với đời sống tâm linh của nhân dân trong vùng.

Gác chuông chùa Keo được coi là biểu tượng của tỉnh Thái Bình, không chỉ thể hiện bề dày văn hóa của đất và người Thái Bình, gác chuông còn chứa đựng những giá trị kiến ​​trúc nghệ thuật độc đáo.

Sở dĩ gác chuông và các công trình kiến ​​trúc bằng gỗ khác của chùa còn nguyên vẹn đến ngày nay là do người xưa đã khéo léo kết nối các chi tiết với nhau bằng một hệ thống mộng, vì kèo vô cùng tỉ mỉ. Mối ghép gỗ là loại mối ghép truyền lực trực tiếp từ thanh này sang thanh khác mà không cần vật trung gian.

Gác chuông có ba tầng, cao hơn 11m, diện tích hơn 70m2 nhưng gây ấn tượng đồ sộ bởi hình khối, sự hài hòa về nhịp điệu và chi tiết. Mỗi tầng gác chuông có 4 mái tỏa ra 4 hướng gợi hình ảnh hoa sen thanh thoát.

Gác chuông chùa Keo được xác lập là gác chuông gỗ cao nhất Việt Nam. Gác chuông thu hút khách tham quan và các nhà nghiên cứu lịch sử, văn hóa. Tháp chuông hiện còn lưu giữ 3 quả chuông đồng cổ, mỗi quả nặng gần 2 tấn, được đúc vào thế kỷ 17, 18. Theo tục làng Keo, mỗi năm chỉ đánh chuông vào đêm giao thừa và hai lần vào lúc khai hội.

Với những yếu tố di sản văn hóa vật thể và phi vật thể tiêu biểu, chùa Keo Thái Bình là nơi lý tưởng để du khách thập phương đến chiêm bái, giải tỏa mọi lo toan thường nhật. Việc bảo tồn và phát huy giá trị luôn được người dân và chính quyền coi trọng.